حصار، نگین پرجلایی در انگشتر ماوراءالنهر

author

  • حمزه کمال دکتر علوم تاریخ، پژوهشگاه تاریخ، باستان شناسی و مردم شناسی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان
Abstract:

حصار در ترکیب دولت تیموریان اواخر سدۀ پانزدهم میلادی از مناطقی بود که امتیازات خاصی داشت. در این مقاله به‌اختصار دربارۀ اوضاع سیاسی اواخر سدۀ پانزدهم و اوایل سدۀ شانزدهم ماوراءالنهر و نقش حصار در وضعیت سیاسی این سرزمین، ابرازنظر شده است. در ابتدا راجع به اوضاع حاکمیت در ماوراءالنهر ازجمله سمرقند و بخارا بحث شده است و تعدادی از حاکمان حصار که موردحمایت خاندان تیموری بودند، معرفی شده‌اند. یکی از موضوعاتی که در بررسی اوضاع این منطقه در اوایل سدۀ شانزدهم جلب‌نظر می‌کند، فاجعۀ قحطی حصار است. این حادثه غالباً از دید پژوهشگران به دور مانده است و تصویر آن جز در تاریخ رشیدی محمدحیدر دوغلات، در دیگر منابع تاریخی مربوط به این زمان دیده نمی‌شود. در ادامۀ مقاله راجع به تلاش بابر برای به‌دست آوردن حاکمیت از‌دست‌رفتة‌ تیموریان در ماوراءالنهر بحث شده است. در پایان مقاله، نگارنده پس از بررسی وقایع متعددی که در تاریخ موردنظر در ماوراءالنهر، به‌ویژه وادی حصار، رخ داده، به این نتیجه رسیده است که حصار همیشه به‌مثابۀ‌ نگین پرجلایی در انگشتر ماوراءالنهر بوده و در هر دور و زمانی هر خاندانی که در ماوراءالنهر به قدرت سیاسی رسیده، تلاش کرده است که این ولایت را در اختیار داشته باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مُهر انگشتر سلاطین متأخر صفوی

مهر انگشتر یکی از متداول‌ترین مهرهای سلطنتی در تشکیلات دیوانی و اداری دوران صفویه است. با این حال، مطابق مهرنامۀ شاه سلیمان صفوی، این مهر از دوران شاه عباس اول ابداع شده  و در دوران شاه عباس دوم نمونۀ ثانی آن نیز ساخته و استفاده می‌شده است. استفاده همزمان از دو مهر انگشتر در میان مهرهای دیوانی دوران صفویه تاکنون مطرح نبوده است و شناخت دقیق آنها می‌تواند در مطالعات سندشناسی و مهرشناسی اسلامی مفی...

full text

بیضا نگین فرهنگ فارس

در کشور ما شهرها و روستاهای ارجمندی بوده اند که برخی دگرگون یا ویران شده اند اما برخی هنوز برجایند. شهرها و روستاهایی که برخی فرزانگانش شهرت جهانی دارند، اما خود از یادها زدوده شده اند...

full text

تجارت خارجی ماوراءالنهر در دوره‌ی سامانیان

تجارت از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی ماوراءالنهر بود و بازرگانان این منطقه از دیرباز با نواحی اطراف مناسبات تجاری داشتند. هر چند تجارت داخلی در ماوراءالنهر در قرون اولیه اسلامی رونق داشت؛ اما تجارت خارجی این سرزمین از سده ی چهارم هجری، هم زمان با تثبیت حکومت سامانیان بر این منطقه، رونق گرفت. مقاله ی حاضر بر این هدف است تا با روش توصیفی-تحلیلی مشخص سازد، سامانیان چگونه و با کمک چه عواملی به توسعه­...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 28

pages  63- 70

publication date 2010-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023